Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism)

CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism), hay còn gọi là Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon, là một quy định mới của Liên minh Châu Âu (EU) nhằm giảm thiểu rủi ro rò rỉ carbon (carbon leakage) và khuyến khích các quốc gia ngoài EU thực hiện các chính sách giảm phát thải khí nhà kính. Quy chế này chính thức được áp dụng từ năm 2023 và sẽ dần mở rộng phạm vi trong những năm tới.

CBAM yêu cầu các nhà nhập khẩu vào EU phải trả phí carbon tương ứng với lượng khí thải carbon phát sinh trong quá trình sản xuất hàng hóa tại quốc gia xuất khẩu.
Mục tiêu của CBAM
 1. Ngăn chặn rò rỉ carbon: Ngăn việc các doanh nghiệp EU chuyển sản xuất sang các nước có tiêu chuẩn khí thải thấp hơn để tránh chi phí cao.
 2. Thúc đẩy sản xuất xanh: Tạo động lực cho các quốc gia và doanh nghiệp áp dụng công nghệ thân thiện với môi trường.
 3. Đảm bảo cạnh tranh công bằng: Đưa ra cơ chế thuế carbon tại biên giới để cân bằng với Hệ thống thương mại khí thải EU (EU Emission Trading System - ETS).
Phạm vi áp dụng CBAM
Trong giai đoạn đầu (từ năm 2023-2025), CBAM áp dụng đối với một số ngành công nghiệp có mức phát thải cao:
 • Sản phẩm sắt và thép.
 • Xi măng.
 • Phân bón.
 • Nhôm.
 • Điện năng.
 • Hydro (dự kiến bổ sung trong các giai đoạn sau).
Từ năm 2026, CBAM sẽ được mở rộng sang các ngành khác theo lộ trình cụ thể.
Nguyên tắc hoạt động của CBAM
 1. Báo cáo lượng phát thải:
 • Nhà nhập khẩu vào EU phải khai báo lượng khí thải carbon từ quá trình sản xuất sản phẩm.
 2. Mua chứng chỉ CBAM:
 • Các doanh nghiệp nhập khẩu phải mua chứng chỉ CBAM để bù đắp lượng khí thải. Giá của chứng chỉ CBAM được xác định dựa trên giá carbon trong hệ thống ETS của EU.
 3. Khấu trừ thuế carbon nội địa:
 • Nếu quốc gia xuất khẩu đã áp dụng thuế carbon nội địa, số tiền này sẽ được khấu trừ vào chi phí chứng chỉ CBAM.
Thời gian áp dụng CBAM
 • 2023-2025: Giai đoạn chuyển tiếp, các doanh nghiệp chỉ cần báo cáo lượng khí thải mà không phải mua chứng chỉ CBAM.
 • Từ 2026: Bắt đầu áp dụng đầy đủ, bao gồm cả việc mua chứng chỉ CBAM.
Tác động của CBAM
 1. Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu:
 • Tăng chi phí xuất khẩu vào EU nếu sản phẩm không tuân thủ tiêu chuẩn khí thải carbon.
 • Cần đầu tư vào công nghệ sản xuất xanh hơn để giảm phát thải.
 2. Đối với các quốc gia xuất khẩu:/-strong/-heart:>:o:-((:-h • Các quốc gia có tiêu chuẩn môi trường thấp có thể bị mất lợi thế cạnh tranh.
 • Thúc đẩy xây dựng chính sách giảm phát thải để cạnh tranh trong thị trường quốc tế.
 3. Đối với EU:
 • Góp phần đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 theo Chiến lược Green Deal.
 • Đảm bảo ngành công nghiệp trong EU không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi chính sách khí thải khắt khe hơn.
Chuẩn bị cho CBAM
Để tuân thủ CBAM, các doanh nghiệp cần:
 1. Tính toán lượng khí thải carbon trong sản phẩm sản xuất.
 2. Đầu tư vào công nghệ sạch để giảm lượng khí thải.
 3. Phối hợp với đối tác nhập khẩu tại EU để đảm bảo tuân thủ báo cáo khí thải.
 4. Theo dõi giá carbon và chính sách CBAM để dự đoán chi phí xuất khẩu.

Nguyễn Phương Linh - CE marking